Werken met F-gassen, wat zijn de verplichtingen?
Waarom al die regels?
Sleutelen aan warmtepompen en airco’s die gevuld zijn met een F-gas vereist de nodige handigheid en knowhow, maar in deze branche draait het lang niet alleen meer om de kennis over het sleutelen zelf. De regelgeving rond deze werkzaamheden wordt steeds strenger dus is het belangrijk om op de hoogte te zijn van de huidige vereisten.
Veel warmtepompen, airco’s en koelinstallaties zijn gevuld met een F-gas zoals R410A of R32. Deze koudemiddelen vallen onder de broeikasgassen, dat wil zeggen dat ze bijdragen aan de opwarming van de aarde als ze vrijkomen. Ze vormen zelfs een grotere bedreiging voor het klimaat dan CO2 dus heeft de EU in 2015 een F-gassenverordening ingevoerd om het gebruik van deze gassen en het risico op het vrijkomen ervan te minimaliseren. Zo zijn koudemiddelen met een hoge GWP-waarde al volledig uitgebannen en voor de overgebleven F-Gassen geldt een quota dat alsmaar kleiner wordt.
Regelgeving in Nederland en de Europese Unie
F-gassen kunnen geen kwaad zolang ze opgesloten zitten in een installatie. Als er aan een installatie gesleuteld wordt kunnen de schadelijke gassen vrijkomen en dat verandert de zaak. Daarom is de EU vanaf 2015 eisen gaan stellen aan de kwaliteiten van de monteurs en installatiebedrijven om zo de schade aan het klimaat door F-gassen te beperken.
In Nederland zijn er twee certificaten die aantonen dat de bezitter van dat certificaat de juiste voorzorgsmaatregelen neemt om te voorkomen dat er F-gassen vrijkomen. De BRL 100 is het certificaat voor bedrijven en de BRL 200 is het certificaat voor personen. Zodra een bedrijf werkzaamheden aan warmtepompen, airco’s of koelinstallaties met F-gassen erin verricht dienen dus zowel het bedrijf als de monteur over een BRL-certificaat te beschikken. Dit betreft werkzaamheden als het koppelen van binnen- en buitendelen, vacumeren, onder druk zetten, vullen met koudemiddel of het vervangen van bijvoorbeeld een compressor.
Het officiële BRL 200 persoonscertificaat
Als je als monteur in het bezit bent van het F-gassen certificaat betekent dat dat je over de vereiste kennis en vaardigheden volgens de BRL 200 beschikt, dit certificaat is in principe levenslang geldig.
Er zijn twee categorieën BRL 200 certificaten: categorie 1 is geldig voor alle installaties met F-gassen, ongeacht de grootte. Categorie 2 is alleen geldig voor installaties met een koudemiddelinhoud tot 3 kg.
STEK, STE en PBNA zijn de drie officieel aangewezen onafhankelijke instanties waar het BRL 200 persoonscertificaat behaald kan worden. Deze instanties nemen het examen af maar staan los van de opleiding. De opleiding ter voorbereiding van het examen kan gevolgd worden bij deze 11 opleidingscentra:
Het officiële BRL 100 bedrijfscertificaat
Elk bedrijf dat werkzaamheden met F-gassen verricht moet in het bezit zijn van het BRL 100 bedrijfscertificaat, dit betreft zowel grote bedrijven als ZZP-ers en alles wat zich daar tussenin bevindt. De BRL 100 bedrijfscertificaten kunnen alleen door Dekra, Kiwa, Energie Consult, SGS en Bureau Veritas worden uitgereikt, deze zijn hiervoor speciaal door de overheid aangewezen.
Het certificaat wordt verstrekt als een bedrijf voldoet aan de voorwaarden uit de BRL 100. Het bedrijf wordt op diverse vlakken beoordeeld, zo dienen de medewerkers die met F-gassen werken te beschikken over het eerder genoemde BRL 200 certificaat. Ook worden er eisen gesteld aan procedures als afhandeling en registratie van klachten en keuring en kalibratie van gereedschappen. Deze zaken moeten worden vastgelegd in een handboek, de inhoud van dit handboek is uiteindelijk bepalend of het bedrijf wel of geen BRL 100 certificaat toegekend krijgt.
Er zijn diverse bedrijven die installatiebedrijven ondersteunen bij het opstellen van dit handboek. Climapulse is er één van en gaat zelfs nog verder door bedrijven ook te ondersteunen bij het behalen van de certificering. De kracht van Climapulse is niet enkel de gebruiksvriendelijke software maar ook het zoveel mogelijk ontzorgen van hun klanten zodat die zich kunnen concentreren op de installaties.
De officiële en niet officiële functie van STEK
STEK, ofwel Stichting emissiepreventie koudetechniek, is in de volksmond een bekende naam, maar sinds de invoering van de Europese F-gassenverordening is er het een en ander veranderd. Voorheen was het voor monteurs die met F-gassen werken verplicht om een STEK diploma te behalen. Dit diploma is vervangen door het F-gassen certificaat en ook is STEK niet langer een instantie die bedrijven van een BRL 100 certificering mag voorzien.
STEK is wel nog een exameninstelling en mag daarom nog wel het examen voor de BRL 200 afnemen. In de volksmond wordt overigens nog wel van een STEK-certificaat gesproken, dat komt omdat STEK dit in stand houdt. De stichting gebruikt namelijk niet de officiële naam BRL 200 persoonscertificaat maar noemt het door hen uitgegeven diploma STEK-persoonscertificaten. Een beetje verwarrend dus maar uiteindelijk is het diploma een BRL 200 certificaat en exact hetzelfde diploma als dat wat bij STE en PBNA uitgereikt wordt.